Historie Wijnhandel

logo

Kampen

1921-1970

img_22.webp

De ondergang van de West - Aleta is een van de bekenste scheepsrampen die bij Terschelling plaatsvond, niet in het minst door de enorme hoeveelheid Californische wijn die het schip vervoerde. Door zware storm raakte het schip, dat onderweg was van Amerika naar Hamburg en Bremen, in nood bij Terschelling. Met veel moeite werden de 42 opvarenden van boord gehaald waarna het schip in tween brak en de in grote getale aanwezige vaten met wijn, naar verluidt 18.000, spoelden aan op het strand van Terschelling. Met een vat van deze wijn begint het verhaal van Jan Willem Siebrand.

img_1.webp

Jan Willem Siebrand geboren op 2 Augustus 1899 en opgegroeid als een eenvoudige dorpsjongen uit Grafhorst, drie en een halve kilometer van Kampen. Naast Jan-Willem bestond het gezin uit vader Jan Siebrand en moeder Gerrigje Breunis en de broers Aart en Dirk-Jan. Jan-Willem was binnen het gezin altijd diegene met fantastische toekomstplannen al werden deze plannen niet altijd gedeeld door zijn ouders en broers. Zijn vader werkte op een emaillefabriek in de stad en zijn moeder dreef een kleine kruidenierswinkel en cafe. Met 13 jaar ging Jan-Willem van school naar dezelfde fabriek als vader. In de oorlog 1914-1918 als polderjongen in de Koekoek waar hij werk aannam voor 18 gulden per week. Daarna werkzaam op een groentedrogerij, vervolgens als machinist en tot slot als reparateur bij Doedens confectiefabriek. Deze Doedens was afkomstig uit de buurt van Den Helder en had relaties met kustplaatsen en eilanden. Hij kocht kort na de ramp met de West-Aleta van de firma Kooistra en Stienstra te Harlingen enkele vaten wijn van 250 liter elk. Voor baas Doedens moest Jan-Willem de flessen aftappen en verkopen in het cafe van zijn moeder, het was hoofdzakelijk Port en het smaakte verrekte lekker. Alle flessen werden met winst verkocht. In korte tijd had hij voor Doedens 300 flessen verkocht en dacht ineens:ik moet voor mij zelf een vat hebben. Ik schreef toen naar Harlingen en kreeg die wijn, zei tegen Doedens "ik ga weg" ik wil voor mezelf beginnen. Even dacht hij ''wat zullen ze thuis zeggen". Het was nog erger dan hij verwacht had, zijn vader was woedend, zijn moeder barstte in tranen uit en zijn beide broers wilden niet meer met hem spreken. Ondanks verdriet en tegenwerking zette hij door. Hij overtuigde zijn ouders en broers van zijn gelijk, want de inhoud van het eerste vat werd aan de man gebracht met een winst van honderd gulden. Eigenhandig reinigde hij met een mengsel van water, zand en fietskogeltjes de bij de lompenhandel gekochte flessen. Hij vulde en kurkte de flessen en ging de boer op om ze te verkopen. En dat lukte. Toen het vat van de West Aleta leeg was ging Jan Willem op zoek naar andere leveranciers. Platte schepen voeren de IJssel op en meerden af in Kampen. Als deklast enorme vaten wijn, welke gelost werden op de kade.

img_3.webp

Toen het allemaal wat beter ging met de handel werd het tijd voor een herkenbaar etiket welke vrij makkelijk was te gebruiken voor meerdere soorten door uitsluitend de soortnaam te veranderen. De naam Grafhorst verwijst naar de herkomst van de familie Siebrand.

img_13.webp

Toen hij in 1922 voor fl 2,50 per week een eerste pakhuisje aan de Oudestraat 207 in Kampen had gehuurd, kwam er plotseling een keurig nette verschijning opdragen met het voorstel het bedrijf te reorganiseren. Ik heb heel veel relaties, laat mij voortaan verkopen dan hebt u meer tijd voor het vullen van flessen. Het aanlokkelijke voorstel werd aangenomen en inderdaad de verkopen verliepen fantastisch, even fantastisch incasseerde hij zonder af te dragen met het gevolg dat de drieduizend gulden, die met hard werken bijeen waren gebracht voorgoed verdwenen waren. Slechts een vat met kostelijke wijn was gespaard gebleven. Na de schrik en de tranen bracht de fiets wederom uitkomst. Honderden kilometers werden afgelegd om de kostelijke inhoud van dat ene overgebleven vat een bestemming te geven. Door weer en wind, met ijzeren volharding naar Zwolle, Deventer, Apeldoorn en Zuthen.

5jaar.webp

De draad werd langzaam weer opgepakt en al snel werd er een pand gehuurd in de Boven-Nieuwstraat 114 te Kampen, en niet veel later werd overgegaan tot aankoop van Boven-Nieuwstraat 112. Ook het eerste personeel werd in dienst genomen en de wijnen van Siebrand werden in heel Nederland langzaam een begrip. Men moet niet vergeten dat wijn in die tijd nog als een elitedrank werd beschouwd. Met grote overredingskracht wist Jan-Willem Siebrand talloze winkeliers van levensmiddelenbedrijven er van te overtuigen dat wijnverkoop mogelijk was als het maar voldoende naar voren werd gebracht. Het bleek zo waar te zijn, zo waar dat het bedrijf, waarin al spoedig ook likeuren en limonades werden gemaakt , telkens moest worden uitgebreid. Door de gunstige ligging aan de rivier de IJssel werden de vaten met wijn aangevoerd per schip en door de straten van Kampen gerold naar de fabriek. In 1931 werd het 10 jarig bestaan gevierd.

img_6.webp

Samen met zijn 2 broers, die inmiddels tot geheel andere gedachten waren gekomen, werd er leiding gegeven aan het groeiende bedrijf Siebrand. Dirk Jan Siebrand had inmiddels boekhoudlessen genomen zodat deze de administratie kon bijhouden. Ook in het bedrijf moest personeel worden aangenomen, waarover broer Aart Siebrand de leiding kreeg. Beide broers hebben als mededirecteuren in het groeiende bedrijf een steeds omvangrijker wordende werkkring verkregen, waarbij echter altijd de autoriteit van de heer J.W Siebrand in alle belangrijke zaken de eindverantwoording nam. In 1936 werd er ter ere van het 15 jarig bestaan een rondvlucht gemaakt met het personeel met 2 vliegtuigen.

img_43.webp

In 1929 werd de firma Siebrand, na jaren van leegstand, eigenaar van een markant complex aan de Groenestraat in de binnenstad van Kampen. Van oorsprong bood dit complex plaats aan het klooster der Cellezusters, doch na de reformatie had het een nieuwe bestemming gekregen mede door de groeiende textielindustrie in Kampen. Toen de textiel nijverheid zich in Kampen rond 1600 op een hoogtepunt bevond, kreeg het Linneweversgilde een deel van het klooster toegewezen als Gildehuis. De fraaie toegangspoort (1665) siert de ingang en is tot op de dag van vandaag een herkenningspunt in alles wat aan de firma Siebrand herinnert. Het complex aan de Groenestraat oogde wel als een groot pand, maar bestond uit talloze kleine ruimtes, minder geschikt voor de opslag van de gigantische hoeveelheden buitenlandse wijnen deels opgeslagen in vaten en een groot deel in fles. Nu is achter het poortje de bibliotheek van de Theologische Universiteit gevestigd.

img_8.webp

Bij raadsbesluit kon de firma Siebrand voor de huurprijs van 1100 gulden per jaar intrek nemen in het voormalige kloostergebouw in de Groenestraat. Tegen het aflopen van de huurtermijn van 10 jaar richt Siebrand zich tot de raad met het verzoek om het complex aan haar te verkopen. Siebrand toont zich bereid haar bod van 8000 gulden te verhogen tot 9300 gulden. Op 31 mei 1938 besluit de raad tot verkoop over te gaan. De raad wil een niet onbelangrijk bedrijf voor de gemeente behouden, met de bepaling dat het toegangspoortje van het Linneweversgilde niet mag worden afgebroken. Nog steeds voert Siebrand het poortje uit 1665 als reclameteken voor haar befaamde dranken. De enige crisis die Siebrand doet schrikken in de vooroorlogse jaren, is het wetsvoorstel van 1938 om wijn als verkooppunt in de levensmiddelensector te verbieden. Dat zou het einde van Siebrand Wijnhandel betekenen. Om die klap voor te zijn besloot Siebrand om in de Eau de Cologne te gaan. EsKa Eau de Cologne, werd geen succes en was snel verdwenen toen bleek dat het wetsvoorstel geen wet was geworden. In 1941 bestaat Siebrand al weer 20 jaar. Aan de groepsfoto's te zien is er in 10 jaar tijd aardig wat personeel bijgekomen.

img_16.webp

Reeds voor de oorlog waren verschillende afdelingen tot stand gekomen waar men Likeuren en Advocaat maakte, waarna weer een gebouw werd ingericht voor fabricage van Limonades. U kent de Siebrand limonade in verschillende smaken. Veel is er gedokterd om de kwaliteit te verkrijgen, zoals die thans is. Want vanaf de aanvang is er gestreefd naar "KWALITEIT" Ook was men er heilig van overtuigd dat Siebrand Bloedwijn het middel was tegen allerlei kwalen.

img_18.webp

Door factoren, waarvan personeelsgebrek wel de voornaamste is, verkeerde de firma in de onmogelijkheid alle orders die door het vertegenwoordigerskorps worden aangebracht tijdig uit te voeren. Dat bracht de heer J.W Siebrand tot de stunt de vertegenwoordigers toe te voegen aan de fabrieksbezetting.

vertegenwoordiger.webp

tjemmes.webpEr werd opnieuw een pand aangekocht en wel op de Ebbingestraat, een voormalige meubelfabriek van de familie Tjemmes. Voorlopig was hier ruimte zat om de gigantische hoeveelheid wijn op te slaan. Op deze manier kwam er in de Groenestraat wat meer ruimte voor het steeds groter wordende assortiment,naast de limonade werd er ook begonnen met Boerenjongens en Boerenmeisjes en het bereiden van Advocaat. Wijn is al lang geen elitedrank meer, en inmiddels een standaard artikel geworden bij de kruidenier. Dit legt natuurlijk een steeds grotere druk op de producenten en vergt het uiterste van mens en machine. Om alle handelingen te kunnen verichtten is aan het leiderschap van de 3 gebroeders Siebrand de beide zonen van Jan-Willem Siebrand toegevoegd, te weten Jan-Willem jr. en Reinier Siebrand.Onervaren maken zij de eerste stappen in de wereld van de wijn om later met 5 man sterk leiding te geven aan de op dat moment grootste wijnhandel van Nederland.

30jaar.webp

In 1951 werd het 30 jarig bestaan van Siebrand gevierd in de Stadsgehoorzaal, en in 1957 stond Kampen drie dagen in het teken van de wijnfeesten ter ere van het 115 jarig bestaan van Het Stedelijk Orkest mede mogelijk gemaakt door Siebrand, heel Kampen deelde mee in de feestvreugde.

img_2.webp

Om aan de blijvend grote vraag naar producten te kunnen voldoen is er eind vijftiger jaren het besluit genomen om alle oude schepen achter zich te verbranden en Kampen te verlaten. Op een prachtige locatie, langs het spoor, aan de Spoorstraat te IJsselmuiden werd een stuk grond aangekocht. Op dit terrein stond ook een pand voorheen dienstdoende als exportslachterij van slager Veltkamp en Velthuizen van zanten uit Kampen en is opgenomen in de nieuwbouw als ontvangstruimte van fruit welke per trein werden aangevoerd.

img_4.webp

Een volledig nieuwe bottelhal is in gebruik genomen. De binnenkomende wijnen, meestal op tankwagen aangevoerd worden opgeslagen in enorme stalen tanks die in lange rijen staan opgesteld. De vruchten voor het maken van de vruchtenwijnen worden alle zelf ingekocht en na te zijn gewassen en gekneusd onder grote druk geperst en opgeslagen in de enorme tanks en door toevoeging van in eigen laboratorium gekweekte gistcellen klaar worden gestoomd voor verdere verwerking. De emballage afdeling waar de statiegeld flessen binnen kwamen vormde een arbeidsintensieve afdeling, alle flessen moesten gesorteerd worden op kleur en formaat om daarna middels enorme spoelmachines klaar gemaakt voor hergebruik. Ook een fraaie kantine ontbreekt niet in het geheel. De officiele opening was op 20 Augustus 1966. De letters Siebrand op het dak zijn deels betaald door het personeel welke fl1,25 van hun salaris afstond om dit mogelijk te maken. Door de gunstige ligging aan het spoor werden de goederen meest per trein aangevoerd. De goederen werden opgeslagen in de magazijnen om vervolgens per vrachtauto naar de klanten in heel Nederland gebracht te worden.

img_15.webp

jeewee.webp Jan-Willem geniet met volle teugen van zijn levenswerk, is elke dag als eerste paraat, de telefoon in de aanslag en iedereen aanvurend om steeds beter en meer te presteren. Telkens wanneer hij de trappen bestijgt naar zijn kantoor, dan schieten hem wanneer hij vanaf zijn gigantische bedrijf uitkijkt over de prachtige ''skyline" van Kampen, de tranen in de ogen.

In Augustus 1961 werd de Wijnsocieteit "Vino Pellite Curas" opgericht als logisch gevolg van de pioneersarbeid om wijnverkoop via de levensmiddelenbedrijven en de wil tot samenwerken te bevorderen. Iedere drie maanden werd het perodiek "Tastevin" uitgegeven voor de leden van de Wijnsocieteit. In dit perodiek werd een kort beeld geschetst over het wel en wee van de firma Siebrand met daarnaast uitgebreide onderwerpen over alles wat met wijn te maken had. Jan Willem Siebrand heeft in een groot aantal nummers van "Tastevin" het hoofdartikel geschreven. Ik ben geen schrijver en heb er ook geen tijd voor luidde meestal zijn antwoord. Maar als het gesprek op gang kwam en hij op zijn zeer persoonlijke wijze zijn kijk gaf op allerlei verhoudingen en ontwikkelingen in het zakenleven, alles tegen de achtergrond van zijn eigen ervaringen, dan was er al een artikel.

J.W Siebrand SR. was grand officier in de Orde du Tastevin, de Bourgondische wijnorde, die over de gehele wereld verspreid, een broederschap heeft gesticht: de Confrerie des Chevaliers du Tastevin. Het was voor beide zoons een gebeurtenis met vele associaties, toen zij tot Commandeur in de Ordre du Tastevin werden bevorderd. Zij traden aldus in het voetspoor van hun vader. De Grand Maitre met zijn kronkelige wijnstok, de grand Conseil van de orde, in hun precieuse toga's van rood en goud, de trompetters en jachthoornblazers, en de renaissance omgeving van het kasteel, midden in het Clos de Vougeot in de Bourgogne streek tussen Dion en Nuits St.Georges.

grootste.webp

Na de laaste uitbreiding van het pand aan de Spoorstraat in IJsselmuiden waarbij de dagelijkse productie enorm is toegenomen, de automatisering verder is doorgevoerd, meer ruimte voor de opslag van grondstoffen en halffabrikaten, de tankruimte is opgeschroefd naar 8 miljoen liter en ook voor de gemiddeld op voorraad zijnde 3,6 miljoen lege flessen biedt het pand onderdak. Er is op dat moment geen enkele dranken industrie in Nederland, die met dit kwantitatieve geweld kan optreden, en het is de vraag of er een buitenlandse industrie is die het wel kan. Dat het Siebrand voor de wind ging bleef ook bij het dievengilde niet onopgemerkt, zelfs de voor die tijd best beveiligde brandkast werd gekraakt. Reclame is de kracht van verkopen, dus ook de kracht van Siebrand. Wie denkt dat zegeltjes plakken en spaaracties van deze tijd zijn heeft het mis, in de jaren vijftig bestond dit fenomeen ook al.

Door het groter wordende assortiment moesten er steeds meer namen verzonnen worden voor de produkten, bijvoorbeeld "Campona" verwijzing naar de stad Kampen, het spaans klinkende "Cibrandos" en het naar Jan Willem genoemde"John William". Ook in de landelijke kranten dook de naam Siebrand steeds vaker op om de omzet nog meer te verhogen,en wie kent ze niet de speldjes van Siebrand, hele series met het poortje en flesjes in alle soorten en maten. Met name deze speldjes kom je nog regelmatig tegen op rommelmarkten en ook op Marktplaats, niet dat er veel waarde in zit maar toch gewilde objecten voor verzamelaars.

Om alle klanten te bezoeken beschikt Siebrand over een aanzienlijk wagenpark. Naast de auto's van de directieleden en een voor die tijd grote schare vertegenwoordigers om alle delen van het land te bestrijken

img_5.webp

Nadat zakelijk alles voor de wind gaat en er al weer uitbreidingsplannen zijn voor de nabije toekomst voltrekt zich een noodlot waar niemand rekening mee had gehouden. Op 4 juni 1964 is geheel plotseling overleden Aart Siebrand in de leeftijd van 61 jaar. Hij was slechts 19 jaar toen hij door zijn oudste broer Jan-Willem werd gevraagd de zaak op te bouwen. Hij was nooit te trots om zelf de handen uit de mouwen te steken,hij was een aanpakker. In het bedrijf was hij baas Aart, en dat is hij gebleven ook toen het bedrijf uitgroeide tot een grootbedrijf. Aart Siebrand is onder alle omstandigheden dezelfde en zichzelf gebleven. Voor de tweede maal werd de familie Siebrand getroffen door een zware slag. Ruim anderhalf jaar na het overlijden van Aart Siebrand komt op 9 januari 1966, op 64 jarige leeftijd, Dirk Jan Siebrand te overlijden. Dirk-Jan was een man van weinig woorden, maar met een nuchter en scherp verstand. Daardoor was hij in staat als financieel direkteur een functie te bekleden waarvoor hij de capaciteiten, zelfstandig,dus zonder theoretische scholing, in de praktijk van het bedrijf heeft ontwikkeld. Na het overlijden van de beide broers was Jan-Willem Siebrand meer aangewezen op zijn 2 zoons, zijn eigen gezondheid werd met het verstrijken der jaren er ook niet beter op. Vooral werd hij in zijn bewegingen beperkt door heup problemen. Hij trad hierdoor steeds meer op de achtergrond en op 4 augustus 1970 kwam het bericht van het overlijden van Jan Willem Siebrand bij een ieder hard aan.Hij was een groot zakenman met een enorme wilskracht, een groot organisator, een bouwer tevens, een man met een heldere visie, een vooruitziende blik, recht afgaand op zijn doel, keihard en zakelijk en vaak dankbaar en blij als een kind. Hij stond open voor de moeilijkheden en de noden van ieder medemens en als het nodig was hielp hij niet alleen met goede raad maar ook met daad. Dit siert de mens J.W Siebrand.

img_7.webp

Met het overlijden van Jan Willem Siebrand is Kampen een groot sportliefhebber ontvallen, die meeleefde met diverse takken van sport en deze financieel steunde. Op zijn initiatief werd de stichting "Het Kamper Sportpark" in het leven geroepen. Hij was ere-voorzitter van voetbalvereniging K.H.C, ook de zeilsport had zijn warme belangstelling. Ook was de naam Siebrand onverbrekelijk verbonden aan de grote wielerronde, die de plaatselijke wielervereniging jaarlijks organiseerde, en een ploeg van de KWC reed onder zijn naam. Echter zijn grootste belangstelling ging wel uit naar de schaatssport. Hij was mede oprichter van IJsclub "de Hoop" te Grafhorst waar hij jaren de voorzittershamer hanteerde. Ook het personeel van Siebrand was vaak te gast op de ijsbaan te Grafhorst.

img_19.webpEigenlijk was de algehele leiding al in handen van Jan-Willem jr. en Reinier Siebrand ten tijde van afnemende gezondheid van Jan-Willem sr., maar toch hadden zij niet gedacht dat de volle verantwoording zo spoedig door hen gedragen moest worden.Er was geen tijd voor stilstand, de verkoop moest verder uitgebouwd worden en de behoefte aan meer fabrieksruimte was groot en met de daadwerkelijke uitbouw kon niet langer gewacht worden. In het jaar 1971 werden dan ook de nieuwe bedrijfshallen met nieuwe machines in gebruik genomen met als doel de afnemers tevreden te stellen in kwaliteit en bovenal een snelle levering te kunnen garanderen. Door het verplaatsen van de productieruimte naar de nieuwe aanbouw kwam de oude productieafdeling vrij, en deze werd benut voor de opslag van de grote hoeveelheden wijnen en likeuren welke klaar liggen om via de firma van Gend en Loos naar iedere gewenste uithoek in het land vervoerd te worden.

In 1971 werd het 50 jarig jubileum van de firma Siebrand op grote wijze gevierd, tevens werd er uitgebreid stilgestaan bij de man die het bedrijf groot heeft gemaakt, Jan Willem Siebrand. Ter nagedachtenis werd er in de hal van het bedrijf een borstbeeld onthult voor een man met inzicht, durf en wellicht een beetje geluk. Dit beeld is gemaakt door Maarten Meuldijk, naast goede vriend van Siebrand was hij ook verantwoordelijk voor vele etiketontwerpen en prijscouranten.

img_9.webp

In 1922 begonnen in een pakhuisje van 16 vierkante meter, in 1923 werd de eerste T-Ford gekocht om de fiets als bestelmiddel te vervangen en in 1924 volgt de verhuizing naar de Boven-Nieuwstraat. Er werkt dan 6 man op kantoor en 12 man in het bedrijfsgedeelte. Alhoewel men steeds uitbreidt worden ook in 1930 nog de flessen met en slangetje gevuld en de kurken met een houten hamer op de fles geslagen. Als het bedrijf in 1931 10 jaar bestaat heeft men 43 mensen aan het werk en in de crisisjaren 35, 36 en 37 stelt Siebrand verplichte vakantieweken in, teneinde ontslagen te voorkomen. In 1938 werd de firma Siebrand eigenaar van een markant complex aan de Groenestraat in de binnenstad van Kampen. Als in 1940 de benzine opraakt gaan de vertegenwoordigers weer net als vroeger op de fiets de klanten af. In 1941 begint men gedwongen door de sluiting van de grenzen met de productie van vruchtenwijnen, waardoor men toch weer uitbreiding nodig heeft en men koopt panden aan de Ebbingestraat en later gevolgd door een pand aan de IJsselkade en een opslagloods aan de IJsseldijk.

img_11.webp

Ook de panden aan de Bergweg, beter bekend als de Kraaienberg, op de grens tussen Kampen en Grafhorst worden verder uitgebreid.Eind vijftiger jaren werd op een prachtige locatie langs het spoor, aan de Spoorstraat te IJsselmuiden, een stuk grond aangekocht, waar tot op de dag van vandaag Siebrand nog steeds is gevestigd.

trein.webp

Jan-Willem jr en Reinier Siebrand hebben nog jaren aan het hoofd gestaan van het bedrijf Siebrand maar hebben in de begin 80er jaren mede door een veranderende markt en teruglopende omzetten het bedrijf verlaten. Reinier Siebrand is overleden in 2000 en Jan Willem jr.overleed in 2017.

img_20.webp

spreuk.webp

Siebrand heeft een groot aandeel gehad in de werkgelegenheid, velen uit Kampen en omliggende dorpen hebben in het verleden bij Siebrand gewerkt, ieder met zijn eigen verhaal. En verhalen zijn er, en geschiedenis is er geschreven!!

auto.webp

Een familiebedrijf met een rijke historie!!

img_21.webp

Hoewel met de grootst mogelijke zorg samengesteld kan niet worden uitgesloten dat de verstrekte gegevens en informatie vrij zijn van fouten of onvolkomenheden. Er kunnen geen rechten aan de informatie op deze website worden ontleend. De historie van Siebrand is uitsluitend bedoeld als algemene informatie.

img_26.webp

logo.webp